Hibiskus Çayı Nedir? Hibiskus Çayının Faydaları Nelerdir?
Hibiskus
Çayının 8 Faydası
Hibiskus
çayı, hibiskus bitkisinin parçalarının kaynar suda demlenmesiyle elde edilen
bir bitki çayıdır.
Kızılcıklara
benzer ekşi bir tada sahiptir ve hem sıcak hem de soğuk olarak tüketilebilir.
Yetiştikleri
yere ve iklime göre değişen yüzlerce hibiskus türü vardır, ancak Hibiscus
sabdariffa , hibiskus çayı yapmak için en çok kullanılandır.
Araştırmalar,
hibiskus çayı içmenin kan basıncını düşürebileceğini, bakterilerle
savaşabileceğini ve hatta kilo vermeye yardımcı olabileceğini gösteren bir dizi
sağlık yararını ortaya çıkardı.
Bu
makale, Hibiskus çayı içmenin 8 faydasını gözden geçirmektedir.
1.
Antioksidanlarla Doludur
Antioksidanlar,
hücrelerinize zarar veren serbest radikaller olarak adlandırılan bileşiklerle
savaşmaya yardımcı olan moleküllerdir.
Hibiskus
çayı güçlü antioksidanlar açısından zengindir ve bu nedenle serbest
radikallerin birikmesinden kaynaklanan hasar ve hastalıkları önlemeye yardımcı
olabilir.
Sıçanlarda
yapılan bir çalışmada hibiskus özü antioksidan
enzimlerin sayısını artırdı ve serbest radikallerin zararlı etkilerini %92'ye
kadar azalttı (1).
Başka
bir sıçan çalışmasında, hibiskus bitkisinin yapraklar gibi kısımlarının güçlü
antioksidan özelliklere sahip olduğunu gösteren benzer bulgular vardı (2).
Bununla
birlikte, bunların konsantre dozlarda hibiskus özü kullanan hayvan çalışmaları
olduğunu unutmayın. Hibiskus çayındaki antioksidanların insanları nasıl
etkileyebileceğini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
ÖZET
Hayvan
çalışmaları, hibiskus özünün antioksidan özelliklere sahip olduğunu bulmuştur.
Bunun insanlara nasıl çevrilebileceğini belirlemek için ek çalışmalara ihtiyaç
vardır.
2.
Tansiyonu Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Hibiskus
çayının en etkileyici ve bilinen faydalarından biri de tansiyonu düşürmesidir.
Zamanla,
yüksek tansiyon kalbe ekstra yük bindirebilir ve kalbin zayıflamasına neden
olabilir. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı riskinin artmasıyla da ilişkilidir
(3).
Birkaç
çalışma, hibiskus çayının hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını
düşürebileceğini bulmuştur.
Bir
çalışmada, yüksek tansiyonu olan 65 kişiye hibiskus çayı veya plasebo verildi.
Altı hafta sonra, hibiskus çayı içenlerin sistolik kan basıncında plaseboya
kıyasla önemli bir düşüş oldu (4).
Benzer
şekilde, beş çalışmanın 2015 yılında gözden geçirilmesi, hibiskus çayının hem
sistolik hem de diyastolik kan basıncını sırasıyla ortalama 7,58 mmHg ve 3,53
mmHg azalttığını buldu (5).
Hibiskus
çayı, kan basıncını düşürmeye yardımcı olmak için güvenli ve doğal bir yol olsa
da, ilaçla etkileşime girebileceğinden, yüksek tansiyonu tedavi etmek için
kullanılan bir diüretik türü olan hidroklorotiyazid kullananlar için önerilmez
(6).
ÖZET
Bazı
araştırmalar, hibiskus çayının sistolik ve diyastolik kan basıncını
düşürebileceğini bulmuştur. Ancak, bir etkileşimi önlemek için
hidroklorotiyazid ile birlikte alınmamalıdır.
3.
Kan Yağ Düzeylerini Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Kan
basıncını düşürmeye ek olarak, bazı araştırmalar hibiskus çayının kalp
hastalığı için başka bir risk faktörü olan kan yağ seviyelerini düşürmeye
yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Bir
çalışmada, diyabetli 60 kişiye ya hibiskus çayı ya da siyah çay verildi. Bir ay
sonra, hibiskus çayı içenler "iyi” HDL kolesterolü yükseltti ve toplam
kolesterolü, "kötü” LDL kolesterolü ve trigliseritleri düşürdü (7).
Metabolik
sendromu olanlarda yapılan bir başka çalışma, günde 100 mg hibiskus özü almanın
toplam kolesterolün azalması ve "iyi” HDL kolesterolün artmasıyla ilişkili
olduğunu gösterdi (8).
Bununla
birlikte, diğer çalışmalar, hibiskus çayının kan kolesterolü üzerindeki
etkileri konusunda çelişkili sonuçlar vermiştir.
Aslında,
474 katılımcıyı içeren altı çalışmanın gözden geçirilmesi, hibiskus çayının kan
kolesterolü veya trigliserit düzeylerini önemli ölçüde düşürmediği sonucuna
varmıştır (9).
Ayrıca,
hibiskus çayının kan yağ seviyeleri üzerindeki faydasını gösteren çoğu çalışma,
metabolik sendrom ve diyabet gibi spesifik rahatsızlıkları olan hastalarla
sınırlıdır.
Genel
popülasyon üzerindeki potansiyel etkilerini belirlemek için hibiskus çayının
kan kolesterolü ve trigliserit seviyeleri üzerindeki etkilerini inceleyen daha
büyük ölçekli çalışmalara ihtiyaç vardır.
ÖZET
Bazı
çalışmalar, hibiskus çayının diyabet ve metabolik sendromu olanlarda kan
kolesterolünü ve trigliseritleri azaltabileceğini göstermiştir. Bununla
birlikte, diğer çalışmalar çelişkili sonuçlar vermiştir. Genel popülasyonda
daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
4.
Karaciğer Sağlığını Artırabilir
Protein
üretmekten safra salgılamaya ve yağları parçalamaya kadar, karaciğeriniz genel
sağlığınız için çok önemlidir.
İlginç
bir şekilde, çalışmalar hibiskusun karaciğer sağlığını geliştirebileceğini ve
verimli çalışmasına yardımcı olabileceğini göstermiştir.
19
kilolu insanda yapılan bir çalışmada, 12 hafta boyunca hibiskus özü almanın
karaciğer yağlanmasını iyileştirdiği bulundu. Bu durum karaciğerde karaciğer
yetmezliğine yol açabilen yağ birikimi ile karakterizedir (10).
Hamsterlerde
yapılan bir araştırma, hibiskus özütünün karaciğeri koruyucu özelliklerini de
gösterdi ve hibiskus özü ile yapılan tedavinin karaciğer hasarı belirteçlerini
azalttığını gösterdi (11).
Başka
bir hayvan çalışması, sıçanlara hibiskus özü verilmesinin karaciğerdeki çeşitli
ilaç detoksifiye edici enzimlerin konsantrasyonunu %65'e kadar artırdığını
bildirdi (12).
Bununla
birlikte, bu çalışmaların tümü, hibiskus çayı yerine hibiskus özütünün
etkilerini değerlendirdi. Hibiskus çayının insanlarda karaciğer sağlığını nasıl
etkilediğini bilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
ÖZET
İnsan
ve hayvan çalışmaları, hibiskus özütünün, ilacı detoksifiye eden enzimleri artırarak
ve karaciğer hasarını ve karaciğer yağlanmasını azaltarak karaciğer sağlığına
fayda sağlayabileceğini bulmuştur.
5.
Kilo Kaybını Teşvik Edebilir
Birkaç
çalışma, hibiskus çayının kilo kaybı ile ilişkili olabileceğini ve obeziteye
karşı koruyucu olabileceğini düşündürmektedir.
Bir
çalışma, 36 kilolu katılımcıya ya hibiskus özü ya da bir plasebo verdi. 12
hafta sonra, hibiskus özü vücut ağırlığını, vücut yağını, vücut kitle indeksini
ve kalça-bel oranını azalttı (10).
Bir
hayvan çalışmasında benzer bulgular vardı ve obez farelere 60 gün boyunca
hibiskus özü verilmesinin vücut ağırlığında azalmaya yol açtığını bildirdi
(13).
Mevcut
araştırma, konsantre dozlarda hibiskus özü kullanan çalışmalarla sınırlıdır.
Hibiskus çayının insanlarda kilo kaybını nasıl etkileyebileceğini belirlemek
için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
ÖZET
Birkaç
insan ve hayvan çalışması, hibiskus özü tüketimini vücut ağırlığı ve vücut
yağında azalma ile ilişkilendirmiştir, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç
vardır.
6.
Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilecek Bileşikler İçerir
Hibiskus,
güçlü anti-kanser özelliklerine sahip olduğu gösterilen bileşikler olan
polifenollerce zengindir (14).
Test
tüpü çalışmaları, hibiskus özünün kanser hücreleri üzerindeki potansiyel
etkisine ilişkin etkileyici sonuçlar bulmuştur.
Bir
test tüpü çalışmasında, hibiskus, hücre büyümesini bozdu ve ağız ve plazma
hücre kanserlerinin istilasını azalttı (15).
Başka
bir test tüpü çalışması, hibiskus ekstresinin insan prostat kanseri
hücrelerinin yayılmasını engellediğini bildirdi (16).
Hibiskus
özütünün ayrıca diğer test tüpü çalışmalarında mide kanseri hücrelerini %52'ye
kadar inhibe ettiği gösterilmiştir (17, 18).
Bunların
yüksek miktarda hibiskus özü kullanan test tüpü çalışmaları olduğunu unutmayın.
Hibiskus çayının kanser üzerindeki etkisini değerlendirmek için insanlarda
araştırmalara ihtiyaç vardır.
ÖZET
Test
tüpü çalışmaları, hibiskus özünün plazma, ağız, prostat ve mide kanseri
hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını azalttığını bulmuştur. Hibiskus çayının
etkisini değerlendirmek için insan çalışmalarına ihtiyaç vardır.
7.
Bakterilerle Savaşmaya Yardımcı Olabilir
Bakteriler,
bronşitten zatürreye ve idrar yolu enfeksiyonlarına kadar çeşitli
enfeksiyonlara neden olabilen tek hücreli mikroorganizmalardır.
Antioksidan
ve antikanser özelliklerine ek olarak, bazı test tüpü çalışmaları, hibiskusun
bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Aslında,
bir test tüpü çalışması, hibiskus özünün kramp, gaz ve ishal gibi semptomlara
neden olabilen bir bakteri türü olan E. coli'nin aktivitesini inhibe ettiğini
buldu (19).
Başka
bir test tüpü çalışması, ekstrenin sekiz bakteri türüyle savaştığını ve
bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar kadar
etkili olduğunu gösterdi (20).
Bununla
birlikte, hiçbir insan çalışması hibiskus çayının antibakteriyel etkilerini
incelememiştir, bu nedenle bu sonuçların insanlara nasıl yansıyacağı hala
belirsizdir.
ÖZET
Test
tüpü çalışmaları, hibiskus özünün belirli bakteri türleri ile savaşabileceğini
bulmuştur. Hibiskus çayının insanlarda bakteriyel enfeksiyonları nasıl
etkileyebileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
8.
Lezzetli ve Yapımı Kolay
Hibiskus
çayı çok sayıda olası sağlık yararının yanı sıra lezzetlidir ve evde
hazırlanması kolaydır.
Bir
demliğe kurutulmuş hibiskus çiçekleri ekleyin ve üzerlerine kaynar su dökün.
Beş dakika demlenmesine izin verin, sonra süzün, istenirse tatlandırın ve
afiyet olsun.
Hibiskus
çayı sıcak veya soğuk olarak tüketilebilir ve kızılcıklara benzer ekşi bir tada
sahiptir.
Bu
nedenle, ekşiliği dengelemek için genellikle bal ile tatlandırılır veya limon
suyu sıkılarak tatlandırılır.
Kurutulmuş
hibiskus, yerel sağlık gıda mağazasından satın alınabilir. Hibiskus çayı,
sadece sıcak suda demlenip çıkarılıp içilebilen önceden hazırlanmış poşet
çaylarda da mevcuttur.
ÖZET
Hibiskus
çayı, hibiskus çiçekleri kaynar suda beş dakika demlenerek yapılabilir. Sıcak
veya soğuk olarak tüketilebilir ve genellikle bal ile tatlandırılmış veya
limonla tatlandırılmış ekşi bir tada sahiptir.
Sonuç
Hibiskus
çayı, birçok sağlık yararı ile ilişkili bir bitki çayı türüdür.
Ayrıca
lezzetli, ekşi bir tada sahiptir ve kendi mutfağınızın rahatlığında hazırlanıp
tadını çıkarabilirsiniz.
Hayvan
ve test tüpü çalışmaları, hibiskusun kilo vermeye yardımcı olabileceğini, kalp
ve karaciğer sağlığını iyileştirebileceğini ve hatta kanser ve bakterilerle
savaşmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Bununla birlikte, mevcut araştırmaların çoğu, yüksek miktarda hibiskus özü kullanan test tüpü ve hayvan çalışmaları ile sınırlıdır. Bu faydaların hibiskus çayı içen insanlara nasıl uygulanabileceğini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Kaynaklar:
- Ajiboye TO, Salawu
NA, Yakubu MT, Oladiji AT, Akanji MA, Okogun JI. Antioxidant and drug
detoxification potentials of Hibiscus sabdariffa anthocyanin extract. Drug
Chem Toxicol. 2011 Apr;34(2):109-15. doi: 10.3109/01480545.2010.536767.
PMID: 21314460.
- Ochani PC, D'Mello
P. Antioxidant and antihyperlipidemic activity of Hibiscus sabdariffa
Linn. leaves and calyces extracts in rats. Indian J Exp Biol. 2009
Apr;47(4):276-82. PMID: 19382724.
- Lawes
CM, Bennett DA, Lewington S, Rodgers A. Blood pressure and coronary heart
disease: a review of the evidence. Semin Vasc Med. 2002 Nov;2(4):355-68.
doi: 10.1055/s-2002-36765. PMID: 16222626.
- McKay
DL, Chen CY, Saltzman E, Blumberg JB. Hibiscus sabdariffa L. tea (tisane)
lowers blood pressure in prehypertensive and mildly hypertensive adults. J
Nutr. 2010 Feb;140(2):298-303. doi: 10.3945/jn.109.115097. Epub 2009 Dec
16. PMID: 20018807.
- Serban
C, Sahebkar A, Ursoniu S, Andrica F, Banach M. Effect of sour tea
(Hibiscus sabdariffa L.) on arterial hypertension: a systematic review and
meta-analysis of randomized controlled trials. J Hypertens. 2015
Jun;33(6):1119-27. doi: 10.1097/HJH.0000000000000585. PMID: 25875025.
- Ndu
OO, Nworu CS, Ehiemere CO, Ndukwe NC, Ochiogu IS. Herb-drug interaction
between the extract of Hibiscus sabdariffa L. and hydrochlorothiazide in
experimental animals. J Med Food. 2011 Jun;14(6):640-4. doi:
10.1089/jmf.2010.0117. Epub 2011 Apr 11. PMID: 21480802.
- Mozaffari-Khosravi
H, Jalali-Khanabadi BA, Afkhami-Ardekani M, Fatehi F. Effects of sour tea
(Hibiscus sabdariffa) on lipid profile and lipoproteins in patients with
type II diabetes. J Altern Complement Med. 2009 Aug;15(8):899-903. doi:
10.1089/acm.2008.0540. PMID: 19678781.
- Gurrola-Díaz
CM, García-López PM, Sánchez-Enríquez S, Troyo-Sanromán R,
Andrade-González I, Gómez-Leyva JF. Effects of Hibiscus sabdariffa extract
powder and preventive treatment (diet) on the lipid profiles of patients
with metabolic syndrome (MeSy). Phytomedicine. 2010 Jun;17(7):500-5. doi:
10.1016/j.phymed.2009.10.014. Epub 2009 Dec 3. PMID: 19962289.
- Aziz
Z, Wong SY, Chong NJ. Effects of Hibiscus sabdariffa L. on serum lipids: a
systematic review and meta-analysis. J Ethnopharmacol. 2013 Nov
25;150(2):442-50. doi: 10.1016/j.jep.2013.09.042. Epub 2013 Oct 10. PMID:
24120746.
- Chang
HC, Peng CH, Yeh DM, Kao ES, Wang CJ. Hibiscus sabdariffa extract inhibits
obesity and fat accumulation, and improves liver steatosis in humans. Food
Funct. 2014 Apr;5(4):734-9. doi: 10.1039/c3fo60495k. Epub 2014 Feb 19.
PMID: 24549255.
- Huang
TW, Chang CL, Kao ES, Lin JH. Effect of Hibiscus sabdariffa extract on
high fat diet-induced obesity and liver damage in hamsters. Food
Nutr Res. 2015;59:29018. Published 2015 Oct 15.
doi:10.3402/fnr.v59.29018
- Ajiboye
TO, Salawu NA, Yakubu MT, Oladiji AT, Akanji MA, Okogun JI. Antioxidant
and drug detoxification potentials of Hibiscus sabdariffa anthocyanin
extract. Drug Chem Toxicol. 2011 Apr;34(2):109-15. doi:
10.3109/01480545.2010.536767. PMID: 21314460.
- Alarcon-Aguilar
FJ, Zamilpa A, Perez-Garcia MD, Almanza-Perez JC, Romero-Nuñez E,
Campos-Sepulveda EA, Vazquez-Carrillo LI, Roman-Ramos R. Effect of
Hibiscus sabdariffa on obesity in MSG mice. J Ethnopharmacol. 2007 Oct
8;114(1):66-71. doi: 10.1016/j.jep.2007.07.020. Epub 2007 Jul 27. PMID:
17765418.
- Zhou
Y, Zheng J, Li Y, et al. Natural Polyphenols for Prevention and Treatment
of Cancer. Nutrients. 2016;8(8):515. Published 2016 Aug 22.
doi:10.3390/nu8080515
- Malacrida
A, Maggioni D, Cassetti A, Nicolini G, Cavaletti G, Miloso M. Antitumoral
Effect of Hibiscus sabdariffa on Human Squamous Cell Carcinoma and
Multiple Myeloma Cells. Nutr Cancer. 2016 Oct;68(7):1161-70. doi:
10.1080/01635581.2016.1208830. Epub 2016 Aug 11. PMID: 27618152.
- Chiu
CT, Chen JH, Chou FP, Lin HH. Hibiscus sabdariffa Leaf Extract Inhibits
Human Prostate Cancer Cell Invasion via Down-Regulation of Akt/NF-kB/MMP-9
Pathway. Nutrients. 2015;7(7):5065-5087. Published 2015 Jun
24. doi:10.3390/nu7075065
- Lin
HH, Huang HP, Huang CC, Chen JH, Wang CJ. Hibiscus polyphenol-rich extract
induces apoptosis in human gastric carcinoma cells via p53 phosphorylation
and p38 MAPK/FasL cascade pathway. Mol Carcinog. 2005 Jun;43(2):86-99.
doi: 10.1002/mc.20103. PMID: 15791651.
- Lin
HH, Chen JH, Kuo WH, Wang CJ. Chemopreventive properties of Hibiscus
sabdariffa L. on human gastric carcinoma cells through apoptosis induction
and JNK/p38 MAPK signaling activation. Chem Biol Interact. 2007 Jan
5;165(1):59-75. doi: 10.1016/j.cbi.2006.10.011. Epub 2006 Nov 2. PMID:
17145051.
- Jung
E, Kim Y, Joo N. Physicochemical properties and antimicrobial activity of
Roselle (Hibiscus sabdariffa L.). J Sci Food Agric. 2013
Dec;93(15):3769-76. doi: 10.1002/jsfa.6256. Epub 2013 Jul 8. PMID:
23749748.
- Abdallah
EM. Antibacterial efficiency of the Sudanese Roselle (Hibiscus sabdariffa
L.), a famous beverage from Sudanese folk medicine. J Intercult
Ethnopharmacol. 2016 Mar 24;5(2):186-90. doi: 10.5455/jice.20160320022623.
PMID: 27104041; PMCID: PMC4835995.