KARAHİNDİBA
Latince / İngilizce / Almanca / Fransızca adlar: Taraxacum officinale F.H.Wigg. / Common dandelion / Löwenzahn / Pissentlit
Botanik özellikler: 40 cm yüksekliğinde, lateks içeren, çok yıllık otsu bir tür. Yapraklar tabanda rozet şeklinde, 40 × 6 cm, üçgen loplu. Nisan - eylül aylarında açan sarı, sapsız dilsi çiçeklerden oluşmuş çiçek topluluğu 2-5 cm çapında, içi boş ve 6-30 cm uzunluğunda bir sapın ucunda. Meyve grimsi kahverengi, 2-4 mm uzunluğunda ve kuru, dikensi çıkıntılı, ucunda tüylerin bulunduğu ince uzun bir uzantıya sahip.
Yayılış: Kozmopolit.
Doğal yetişme ortamı: 2500 m’ye kadar yükseklikte yol kenarları, çayırlar, tarlalar, boş alanlar
Yetiştirme koşulları: Süzek toprakları tercih eder. Soğuğa dayanıklıdır ancak özellikle soğuk iklimlerde güneşli yerleri sever. Gübreli topraklarda çok yapraklı ve yumuşak gövdeli olur. Çok sık sulanmak istemez. İlkbahar başında tohumların 2-3 mm derinliğe ekilmesiyle kolaylıkla yetiştirilir. Kışın köklerin ayrılmasıyla veya ilkbahar ortasında uçtan itibaren 10 cm’lik taze sürgünlerin sıcak ve gölgelik kasalarda nemli yumuşak toprağa daldırılmasıyla da çoğaltılırlar. 3 haftada köklenme görülür.
Hasat zamanı: İlkbahar (yaprak), sonbahar (kök)
İçerik: Acı madde, aromatik yağ, fitosteroller, flavonoitler, glikozitler, inülin, karbonhidratlar, karotenoitler, laktonlar, mineraller (özellikle potasyum), organik asitler, saponinler, tanenler, terpenoitler, vitaminler (özellikle A,C), yağ asitleri
Kullanılan kısım: Kök, yaprak
Tıbbi etki: Antiakne, antidiyareik, antihemoroidal, antimikrobiyal, antiviral (lateks), aperitif, depüratif, detoksifiyan, dijestif, diüretik, hepatoprotektif, hipoglisemik, kolagog, koleretik, laksatif, antiürolitiyatik
Kullanım şekli ve dozu: Kök: Tıbbi çay (demleme, haşlama): 9-12 g / gün Yaprak: Tıbbi çay (demleme): 12-30 g / gün Tentür (%25): 6-15 ml / gün Taze yaprak suyu: 10-20 ml / gün
Uyarılar: Taze bitki kontakt dermatite neden olabilir. Diüretik ilaçlarla ve bazı antibiyotiklerle etkileşir. Safra kanalı tıkanıklığı ve taşlarında dikkatli olunmalıdır. ‘Yabancı ot’ olarak da değerlendirildiğinden, bahçe, tarla veya yol kenarından toplandığında herbisit ve pestisitlerle ya da ağır metallerle (bakır, çinko, kurşun) bulaşık olabilir.
Yemek olarak kullanımı: Kök ve yapraklar taze olarak veya pişirildikten sonra yenir. Kökler kavrulduktan sonra kahve şeklinde tüketilebilir. Çiçekler içki yapımında kullanılır.
Veterinerlikte kullanımı: Bazı hayvanlarda kullanılır.
Kaynaklar: Blanchert K. 1995. Alter Comp Ther 1(2): 115-7 Cook C, Sgardelis S, Pantis J et al. 1994. Bull Environ Contam Toxicol 53: 204-10 Grases F, Melero G, Costa-Bauza A et al. 1994. Int Urol Nephr 26(5): 507-11 Stelling K, Salama S, Salib M. 1995. Can J Herb (Winter) 34-6
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.