KİŞNİŞ
Latince / İngilizce / Almanca / Fransızca adlar: Coriandrum sativum L. / Chinese parsley, coriander / Echter Koriander / Coriandre
Botanik özellikler: 60 cm yüksekliğinde, tek yıllık, kokulu ve çıplak bir tür. Taban yaprakları saplı, genellikle 3 loplu, gövde yaprakları ince parçalı. Çiçekler küçük, beyaz nadiren pembemsi. Meyveler 2-7 mm çapında, küremsi, sarımsı - esmer.
Yayılış: Akdeniz ülkeleri ve Batı Asya. Kuzey Amerika’da doğallaşmış. Özellikle Fas, Almanya, Bulgaristan, Romanya, Türkiye (Burdur, Konya) ve Hindistan’da yetiştirilir.
Doğal yetişme ortamı: 300-1300 m yükseklikte meşe araları, boş alanlar, ekili yerler Yetiştirme koşulları: Hafif ve süzek toprakları, güneşli yerleri sever, nemden hoşlanmaz. Seraya ilkbahar başında ekilen meyveler 18°C’de 5-10 günde, ilkbahar sonunda açık alana ekilen meyveler ise 2-3 haftada çimlenir.
Kullanılan kısım: Aromatik yağ, kök, meyve, yaprak
Hasat zamanı: İlkbahar (yaprak), yaz sonu (kök ve meyve)
İçerik: Acı maddeler, aromatik yağlar (linalol), fenolik maddeler (fenolik asitler, flavonoitler, kumarinler,
tanenler), müsilajlar, nişasta, sabit yağlar
Tıbbi etki: Afrodizyak, antibakteriyel, antienflamatuvar, antikanser, antimigren, antioksidan, antiplatelet, antispazmotik, aperitif, karminatif, lipolitik, sedatif (meyve), spazmolitik, stimülan, stomaşik
Kullanım şekli ve dozu: Toz: 3 g / gün Tıbbi çay (demleme - %1-3): 6-9 g / gün Tentür (%40): 15 ml / gün Aromatik yağ: 0.05-0.2 ml / gün
Uyarılar: Doz aşımı uyuşukluğa neden olabilir. Anne adayları ve emzirenler kullanmamalıdır.
Yemek olarak kullanımı: Genç yapraklar yenir. Taze kök ve meyveler baharat karışımlarında kullanılır.
Veterinerlikte kullanımı: Tek ve çift tırnaklı, küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarda ve ev hayvanlarında kullanılır.
Diğer kullanımları: Meyve yağı aromaterapide, parfümeride ve tütsü olarak; yiyecek ve diş macunlarında koku verici olarak kullanılır.
Kaynaklar: Burdock GA, Carabin IG. 2009. Food Chem Toxicol 47(1): 22-34 Khan DA, Hassan F, Ullah H et al. 2013. Acta Pol Pharm;70(5): 855-9 Nair V, Singh S, Gupta YK. 2013. J Ayurveda Integr Med 4(1): 13-8 Sahib NG, Anwar F, Gilani AH et al. 2013. Phytother Res 27(10): 1439-56 Thompson A, Meah D, Ahmed N et al. 2013. BMC Complement Altern Med 13: 338
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.