SOĞAN
Latince / İngilizce / Almanca / Fransızca adlar: Allium cepa L. var. cepa / Garden onion / Küchenzwiebel, Sommerzwiebel / L’Oignon
Botanik özellikler: 2-20 cm çapında, az çok basık küre şeklinde soğanlı, karakteristik kokulu bir tür. Çiçekleri taşıyan sap 100 cm yüksekliğinde, tabana doğru az çok şişkin ve genellikle 30 mm çapında. Yapraklar 40 × 0.2 cm, grimsi - yeşil, enine kesitte yarım daire şeklinde. Çiçekler yeşilimsi - beyaz - pembe, 3-4.5 × 2-2.5 mm çapında; hepsi birlikte gövdenin ucunda küre şeklinde ve 4-9 cm çapında topluluklar oluşturmuş. Meyve 5 mm uzunluğunda, 3 gözlü ve olgunlukta açılan kuru bir meyve tipinde. Tohumlar küçük, siyah ve köşeli.
Yayılış: Anavatanının Türkistan (Orta Asya) olduğu düşünülür, binlerce yıldan beri yetiştirilir, yabani olarak bulunmaz. Birçok çeşidi vardır.
Yetiştirme koşulları: Bol güneş alan, süzek ve kumlu toprakları tercih eder. Ekilecek toprakların yakın zamanda gübrelenmemiş olmasına dikkat edilir. Açık alanda gece sıcaklığının 7°C’nin altına inmediği ilkbahar sonunda, kapalı alanda şubat - mart aylarında ekilen tohumlar 10-15°C’de 10-20 günde çimlenir. Mart - nisan aylarında don tehlikesi geçtikten sonra ekilen soğancıklarla da çoğaltılır.
Kullanılan kısım: Soğan (taze veya kurutulmuş), yaprak
Hasat zamanı: Sonbahar
İçerik: Aromatik yağlar, fenolik maddeler (fenolik asitler, flavonoitler), glikozitler (kükürtlü glikozitler, saponinler), fitosteroller, karbonhidratlar, mineral (özellikle demir), vitaminler (özellikle C)
Tıbbi etki: Antiagregan, antiarteriyosklerotik, antibakteriyel, antienflamatuvar, antiepileptik, antihiperlipidemik, antihipertansif, antinevraljik, aperitif, dijestif, diüretik, hipoglisemik, kardiyoprotektif, laksatif, sikatrizan, duymayı güçlendirici, saç dökülmeyi azaltıcı
Kullanım şekli ve dozu: 50 g (taze soğan) veya 20 g (kuru soğan) / gün 20-25 ml (taze soğan suyu) / gün Tentür (%30): 20-25 ml / gün
Uyarılar: Taze veya kuru soğanlar içerdikleri tiyopropionaldehitten dolayı gözlerde yaşarmaya neden olur. Göz ve deride alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Sütün kokusunu değiştirdiğinden ve bebekler süt emmekten bu nedenle vazgeçebileceğinden emzirenlerin dikkat etmesi gerekir.
Yemek olarak kullanımı: Soğanı ve yaprakları (kuru veya taze) olduğu gibi veya pişirildikten sonra lezzet verici olarak kullanılır.
Diğer kullanımları: Böcek (güve, sivrisinek) kovucu, böcek ısırıklarında acıyı hafifletici, eşya (özellikle bakır ve cam) parlatıcı olarak kullanılır
Kaynaklar: Golovchenko VV, Khramova DS, Ovodova RG et al. 2012. Food Chem 134(4): 1813-22 Kim JH. 1997. J Nihon Univ Sch Dent 39(3): 136-41 Roussos AP, Hirsch AR. 2013. Headache 54 (2): 378-82 Siddiq M, Roidoung S, Sogi DS et al. 2013. Food Chem 136(2): 803-6 Wang Y, Tian WX, Ma XF. 2012. Asian Pac J Cancer Prev 13(11): 5573-9
Buradaki Bilgiler Hekim, Eczacı ve Diğer Sağlık Profesyonellerini bilgilendirmek amacıyla bilimsel makaleler referans alınarak hazırlanmıştır. Fitoterapi ve Aromaterapi bir uzmanlık alanıdır. Hekiminize ve Eczacınıza danışmadan buradaki bilgilerle hastalık tedavi edilemez! Bitkisel ürünler İlaç değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için kullanılamaz!
İlgili yasa ve reklam yönetmelik kurallarına uyularak endikasyon ve hastalık adı belirterek bitkisel destek ürünleriyle ilgili tanıtım yapılmamaktadır.